Diagnostyka infekcji w dobie koronawirusa
2020-09-08
Jak rozpoznać infekcję wirusową? Infekcja wirusowa jest najbardziej powszechną przyczyną bólu gardła, którą wywołują z reguły dwa rodzaje wirusów: adenowirusy i enterowirusy. Infekcje wirusowe atakują najczęściej w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną, wykorzystując to, że nasz system odpornościowy jest osłabiony i bardziej podatny na wszelkie drobnoustroje. Infekcja wirusowa rozwija się w wyniku przedostania się wirusów do organizmu wraz z wdychanym powietrzem. Wspomniane wirusy to bardzo małe organizmy, dlatego z łatwością pokonują filtry biologiczne, które zatrzymują inne drobnoustroje, np. bakterie. Zaraz po przedostaniu się do środka, atakują błonę śluzową pokrywającą górne drogi oddechowe. Przebieg infekcji wirusowej bywa różny – czasami rozwija się szybko i gwałtownie, innym razem powoli i stopniowo. Infekcja wirusowa rozpoczyna się zazwyczaj od złego samopoczucia, bólu głowy i mięśni. Po zajrzeniu do gardła możemy zaobserwować zaczerwienioną i przekrwioną błonę śluzową oraz przekrwione, rozpulchnione migdałki, na których czasami można zauważyć maleńkie pęcherzyki wypełnione płynem, tzw. wyciągiem surowiczym. Pojawia się też suchy kaszel, z tendencją do przechodzenia w wilgotny. Gorączka jest z reguły niewielka – rośnie i spada naprzemiennie. Wirusowe zapalenie gardła utrzymuje się zazwyczaj 5–7 dni. Bóle kostno-stawowe występują raczej w przypadku infekcji wirusowej, a rzadziej w przypadku infekcji bakteryjnej. Zapalenie spojówek jest także dosyć charakterystyczne dla adenowirusa.
Jak rozpoznać infekcję bakteryjną?
Infekcje bakteryjne wywołują zazwyczaj paciorkowce oraz – zdecydowanie rzadziej – inne bakterie, jak np. gronkowce. Infekcje te pojawiają się najczęściej w okresie zimowym lub wczesnowiosennym, ale często bywa tak, że bakterie atakują organizm osłabiony wcześniej przez wirusy. Uszkodzone przez infekcje wirusowe błony śluzowe gardła są wówczas osłabione i bardziej podatne na wtórne zakażenia. Szacuje się, że jeśli objawy zapalenia gardła – powstałego w wyniku infekcji wirusowej – się zaostrzają i utrzymują dłużej niż 3 dni, można podejrzewać rozwój zakażenia bakteryjnego. Bardziej podatne na jego wystąpienie są dzieci w wieku 5–15 lat.
Przy infekcjach bakteryjnych objawy są bardziej gwałtowne i zwykle pojawiają się bez wcześniejszych „ostrzeżeń”. Obok bólu gardła można zauważyć takie objawy, jak ciemne, żywoczerwone zabarwienie błony śluzowej gardła, powiększone węzły chłonne, przekrwione migdałki z kremowo-białym nalotem, obrzęknięty języczek (mały fragment tkanki pośrodku podniebienia) pokryty szarym nalotem. Dodatkowo objawom tym może towarzyszyć podwyższona temperatura ciała (powyżej 38°C), ból podczas przełykania w infekcji bakteryjnej jest większy niż w infekcji wirusowej. Bóle brzucha i nudności występują najczęściej u dzieci, także i w jednym i drugim przypadku, ale jednak częściej w przypadku infekcji bakteryjnych.
Antybiotyk- tylko przy infekcji bakteryjnej.
Bakteryjne zapalenia gardła wymaga podania antybiotyku, który przy infekcji wirusowej nie tylko nie byłby skuteczny ale też szkodliwy. Antybiotyk jest doskonałym środkiem leczenia, jednak pod warunkiem, że będzie on racjonalnie stosowany. Stosowanie antybiotyków w pierwszych dniach choroby jest błędem i może szkodzić. Kiedy przy zwykłej infekcji wirusowej do leczenia wprowadzamy antybiotyk - dochodzi do sytuacji, w której wytwarzają się szczepy bakteryjne lekooporne. Wówczas, gdy rzeczywiście w organizmie dojdzie do poważnego zakażenia - może okazać się, że leki nie działają. Nieleczona lub zlekceważona angina może powodować groźne powikłania, jak chociażby zapalenie ucha środkowego czy zatok.
Szybkie testy- diagnostyka infekcji w gabinecie lekarskim.
Współczesna medycyna dysponuje wieloma zaawansowanymi metodami diagnostycznymi dotyczącymi zarówno infekcji wirusowych, jak i bakteryjnych. Do postawienia diagnozy wystarczy solidny wywiad i badanie przedmiotowe, wsparte prostymi badaniami ogólnymi (takimi jak morfologia) oraz szybkimi testami: CRP, Influenza, Strep A, RSV, możliwymi do przeprowadzenia w gabinetach lekarskich.
CRP- pierwszy krok diagnostyczny.
CRP jest prostym szybkim badaniem z 1 kropli krwi włośniczkowej, którego wynik otrzymujemy w 5 minut. Zbadanie poziomu CRP w organizmie pozwala wnioskować czy powodem infekcji jest wirus czy też bakteria. Zakażenia atypowe, w których poziom CRP nie odzwierciedla typu infekcji zdarzają się rzadko. Dlatego w rutynowej diagnostyce w wielu krajach szybkie testy CRP są wykorzystywane jako stały element rozpoznania infekcji, szczególnie u dzieci.
CRP, nazywane też białkiem C- reaktywnym zaliczane jest do tzw. białek ostrej fazy. Jest to grupa aminokwasów, których stężenie zmienia się wraz z pojawieniem się w organizmie infekcji lub stanu zapalnego. CRP "produkowane" jest przez wątrobę oraz komórki tłuszczowe, skąd przedostaje się do krwi. Podwyższone stężenie CRP we krwi występuje w zakażeniach bakteryjnych, stanach zapalnych związanych z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi, urazach, zawale serca i chorobach nowotworowych. Zwiększonego poziomu białka CRP nie obserwuje się w zakażeniach wirusowych. Stężenie CRP we krwi zdrowego człowieka zwykle nie przekracza 5 mg/l (najczęściej 0,1 - 3,0 mg/l), ale w ciągu 24–48 godzin może zwiększyć się nawet 1000-krotnie. Uznaje się, że stężenie powyżej 10 mg/l mocno przemawia za obecnością stanu zapalnego o różnej etiologii. U osób z chorobami nowotworowymi stężenie CRP może osiągać wartości trójcyfrowe, ale największe wartości obserwuje się w zakażeniach bakteriami Gram-ujemnymi, po dużych urazach lub operacjach (ponad 500 mg/l). Oznaczenie stężenia CRP wykorzystuje się głównie w diagnostyce stanu zapalnego oraz do monitorowania przebiegu leczenia.
Test CRP kupisz m.in.w sklepie miniclinic.pl: https://miniclinic.pl/product-pol-79-CRP-10-testow-szybki-test-do-polilosciowego-oznaczania-stezenia-bialka-C-reaktywnego.html
Szybki test na grypę w gabinecie lekarskim.
Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości co do etiologii infekcji u pacjenta, zwłaszcza z grupy ryzyka, wskazana jest analiza wieloczynnikowa. Należy wziąć pod uwagę nie tylko objawy kliniczne, ale też przeanalizować aktywność wirusa grypy na naszym terenie (czy mieliśmy już inne przypadki zakażeń tym wirusem), a także wykonać test, wykluczający lub potwierdzający infekcję wirusem grypy, tzw. szybki test na grypę. Szybkie testy mają bardziej niezawodne działanie kliniczne, jeśli przeprowadzane są w początkowym etapie infekcji oraz wykonywane są na miejscu, bezpośrednio po pobraniu materiału. Szybki test na grypę warto także wykonać w przypadku pacjentów, u których w przebiegu infekcji wirusowej doszło do powikłań, takich jak duszności, odwodnienie, męczący, natężony kaszel czy przeciągająca się gorączka. Może się bowiem okazać, że infekcja, która początkowo wyglądała na zwykły wirusowy nieżyt górnych dróg oddechowych lub zapalenie gardła, była jednak grypą. U takich pacjentów, jeśli test na grypę potwierdzi grypę oraz w obliczu powikłań, wskazana może okazać się nawet hospitalizacja. W przypadku kobiet w ciąży, zwłaszcza w II i III trymestrze, jeśli test potwierdzi zakażenie wirusem grypy, należy jak najszybciej wdrożyć leczenie oseltamiwirem. Możemy uspokoić młode matki, że w trakcie terapii bezpieczne jest karmienie piersią, ale matka powinna jednak zakładać maseczkę jednorazową, kontaktując się z dzieckiem. W przypadku kobiet w ciąży lepiej jest też unikać stosowania leków z grupy niesterydowych przeciwzapalnych.
Test na grypę to szybki test uproszczonej, podręcznej diagnostyki. Takim testem jest np. Influenza A/B Test. Test ten jest szybkim testem immunochromatograficznym do diagnostyki in vitro, wykonywanym przy podejrzeniu grypy. Jest szybki i czuły. Służy do bezpośredniego, jakościowego wykrywania antygenów wirusa grypy A i B. Jest to test jakościowy. Materiałem badawczym są próbki wymazów z nosa lub nosogardła, popłuczynach lub aspiratach z nosa. Test nie zastąpi, oczywiście, badania fizykalnego, oceny stanu klinicznego pacjenta oraz analizy aktywności wirusa w naszym regionie, ale jest bardzo praktycznym wsparciem w szybkiej diagnostyce, różnicującej infekcje wirusowe grypy typu A i typu B. Influenza A/B jest testem do użytku profesjonalnego; nie jest jednak przeznaczony do wykrywania antygenu wirusa grypy typu C.
Influenza A i B
Więcej na: https://miniclinic.pl/product-pol-318-Influenza-A-B-10-testow-szybki-test-do-jakosciowego-wykrywania-wirusow-grypy-typu-A-i-B.html
Szybki test do wykrywania obecności antygenu wirusa nabłonka oddechowego RSV.
Jeżeli wiadomo, że w środowisku występuje RSV, lekarz może zlecić szybki test RSV, aby potwierdzić wstępne rozpoznanie u chorego z objawami zakażenia dolnych dróg oddechowych, takimi jak świszczący oddech, ostry kaszel, trudności w oddychaniu, krótki oddech (szczególnie u dzieci), gorączka, ból głowy, zapchany nos i katar, ból gardła. Jeżeli w środowisku występuje jednocześnie wirus grypy, badanie RSV może być wykonywane razem z testami grypowymi, aby oznaczyć, który wirus wywołał zakażenie u pacjenta. Czasami należy również wykonać testy na paciorkowcowe, aby wykryć paciorkowce grupy A, bakterie wywołujące anginę paciorkowcową. Jest to szczególnie wskazane, jeżeli przyczyna występujących objawów nie jest jasna. Badanie można przeprowadzić za pomocą np. Immunoquick RSV.
Test RSV
Jest to szybki immunochromatograficzny test do wykrywania obecności antygenu wirusa nabłonka oddechowego RSV w próbkach noso – gardłowych. Wirus RSV jest bardzo zakaźny i powoduje zapalenie oskrzelików. Immunoquick RSV umożliwia wykrycie wirusa, gdy występuje u niemowląt zapalenie śluzówki gardła, zatem jest w stanie przewidzieć rozwój choroby w kierunku zapalenia oskrzelików, co pozwala uniknąć stosowania antybiotyków oraz odizolować zainfekowane dzieci w szpitalu.
Test na RSV kupić można na: https://miniclinic.pl/product-pol-84-IMMUNOQUICK-RSV-20-testow-szybki-test-do-jakosciowego-wykrywania-RSV-w-wydzielinie-z-nosa.html
Infekcje a koronawirus.
W dobie koronawirusa zaleca się, aby każde gorączkujące dziecko było skonsultowane a następnie zbadane przez lekarza w poradni. U większości dzieci gorączka będzie objawem innych chorób, najczęściej wirusowych, nie wymagających podawania antybiotyku. Należy pamiętać, że dziecko bez gorączki może być w stanie zagrożenia życia, stąd ważne jest zwrócenie uwagi na inne objawy, z którymi dziecko zgłasza się do poradni. Badania laboratoryjne, szybkie testy ( grypa, strep A) mogą być pomocne w diagnostyce.
Strep A test- co bada?
Strep A test jest szybkim testem umożliwiającym ustalenie etiologii bólu gardła zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Dodatni wynik Strep A testu oznacza, że infekcja ma podłoże bakteryjne i została wywołana paciorkowcem ropnym. Streptococcus B-hemolizujący z grupy A jest odpowiedzialny za większość infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak: zapalenie migdałków, zapalenie gardła i płonica. Wczesna diagnoza i leczenie zapalenia gardła wywołane przez paciorkowca z grupy A zapobiega groźnym objawom i późniejszym powikłaniom, takim jak: zapalenie kłębuszkowe nerek czy ostry gościec stawowy. Konwencjonalne metody wykrywania antygenu Streptococcus z grupy A polegają na wyizolowaniu i następnie prawidłowej identyfikacji tej bakterii, co zwykle wymaga 24 - 48 godzinnego badania. Test Strep A wykorzystuje metodę immunologiczną, która pozwala na szybkie uzyskanie wiarygodnego wyniku, bezpośrednio z wymazu z gardła chorego.
Strep A test
Więcej o teście na: https://miniclinic.pl/product-pol-83-STREP-A-20-testow-szybki-test-do-wykrywania-antygenu-Streptococcus-z-grupy-A-w-wymazie-z-gardla.html
Testy na koronawirusa.
W diagnostyce laboratoryjnej w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 dostępne są testy molekularne (genetyczne), serologiczne i antygenowe. Nie ma jednej jednoznacznej metody diagnozowania koronawirusa. Użycie poszczególnego rodzaju testu powinno być powiązane z obrazem klinicznym pacjenta, wywiadem oraz miejscem jego przeprowadzenia ( szpital, POZ, gabinet lekarski). Każdy z dostępnych testów może być przydatny w diagnostyce Covid-19, jego monitorowaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się.